Pedagogisch professionals en gebaren op de werkvloer
Al vaak heb ik pedagogisch professionals gesproken die zich afvragen, of het gebruiken van gebaren ook een methode zou kunnen zijn voor op hun werk. Zij werken dagelijks met jonge kinderen en zien dat niet alle kinderen dezelfde ontwikkeling doormaken. Het ene kind heeft door een langzamere ontwikkeling van de mondmotoriek niet de mogelijkheid om al te praten terwijl het andere kind er al op los brabbelt. Voor beide kinderen is het gebruiken van gebaren een heel goede ondersteuning om zich duidelijk te kunnen uiten.
In mijn cursus sprak ik 3 gastouders. Zij werken álle 3 met een kind tussen de 2 en 4 dat nog niet of nauwelijks praat, en zij hopen door de cursus wederzijdse communicatie op te kunnen starten! Dit soort casussen geeft mij direct een warm hart. Dat ik een schakel mag zijn in het op gang brengen van communicatie tussen kinderen en volwassenen. Dát is waarom ik mijn werk in eerste plaats doe!
Ik vind het verwonderlijk dat alle drie de gastouders deze situatie hebben op de groep. In gesprekken op de app Clubhouse met professionals uit de kinderopvang, heb ik ook al vaker gehoord dat er best veel kinderen zijn van wie de spraak achterblijft of waar de taalontwikkeling niet zo verloop als je ongeveer zou verwachten. En daardoor denk ik dat er veel meer kinderen in een situatie gevangen zitten waarin zij zich niet kunnen uiten. Dat kunnen wij als professionals toch niet laten voortbestaan?!
Soms zijn er dus kinderen die maar niet lijken te gaan praten. Zij zijn helemaal stil, zeggen af en toe een woordje of een brabbel, maar dat is niet voldoende om te kunnen begrijpen wat het kind precies bedoelt. Alle kinderen kunnen gebaren gaan gebruiken om zichzelf verstaanbaar te maken. Of zij nu wel of niet een bepaalde diagnose hebben maakt voor het gebruiken van gebaren niet uit. Want hoe ouder deze kinderen worden, hoe meer zij tegen het niet kunnen communiceren zullen aanlopen. Dagelijks maken zij frustratie door omdat zij inmiddels groot genoeg zijn, en wél al heel erg veel woorden begrijpen. Ze snappen wat jij zegt maar wanneer zij zelf iets duidelijk wil maken lukt dat niet altijd.
Je ziet dat kinderen dan op twee manieren zullen reageren. Het ene kind trekt zich terug omdat het al zó vaak tegen onbegrip is aangelopen dat het kind het als het ware heeft opgegeven om te communiceren. Het andere kind uit volop zijn of haar frustratie door te schreeuwen, bijten, schoppen, slaan…. of vul zelf maar in.
Eigenlijk zijn beide reacties heel logisch.
Want stel je eens voor dat je van de ene op de andere dag verhuisd naar een land waar er een vreemde taal wordt gesproken, en niemand spreekt een andere taal waarmee je je wel verstaanbaar kunt maken…. Wanneer je dan iets essentieels moet duidelijk maken aan iemand en het lukt niet, hoe voelt dat dan?!
Nou zo, inderdaad. Dat voelt heel ongemakkelijk, daar word je boos van, dan wil je bij wijze van spreken ook met je vuist op tafel meppen!
De emotie van het niet gehoord worden, en dat wat jij wil niet gezien of begrepen wordt, doet iets met je als mens en dat is voor kinderen net zo.
Een voordeel van het gebruiken van gebaren is dat het een kind zelfvertrouwen geeft. Voel je dat dit precies is waar het in het bovenstaande stukje over gaat? Je niet kunnen uiten doet iets met je persoonlijke ontwikkeling, raakt je als mens!
Dat geldt voor alle kinderen die met je willen communiceren, of ze nu baby zijn of al dreumes of kleuter.
Daarom vind ik het dus ook zo belangrijk om gebaren te gebruiken bij kinderen al vanaf zes maanden. Want het is niet alleen maar leuk, maar het is ook heel belangrijk voor de ontwikkeling van een kind. Een kind dat zelfvertrouwen heeft neemt alle ruimte om zich te ontwikkelen. Een kind dat zich gehoord weet is rustiger, en wanneer het zich begrepen voelt als het jou iets ‘vertelt’ zie je een enorme smile op zijn gezichtje komen!
Omdat je van tevoren niet weet hoe een kind zich spraaktechnisch zal ontwikkelen is het voor alle kinderen dus belangrijk om gebaren te leren. Ondersteunende gebaren zorgen er voor dat een kind, wanneer je met start met gebaren als het 6 maanden oud is, het tussen de 6 – 9 weken al terug kan gaan gebaren. Dan is er dus binnen 2 tot 3 maanden al wederzijdse communicatie ontstaan!
Ook wanneer een kind wel een normale spraakontwikkeling heeft, praat hij niet wanneer hij 8 maanden is, omdat dan zijn mondmotoriek simpelweg nog niet zover ontwikkeld is. Dus gebaren geven communicatie wanneer een kind fysiek nog niet in staat is om te praten.
Terug naar de werkvloer, want wat zou het fijn zijn voor pedagogisch professionals en kinderen wanneer er meer contact is met de allerkleinsten, en wanneer er rust op de groepen komt doordat je elkaar beter kunt begrijpen. Dat zal doorstralen naar de gezinnen waar de kinderen uit komen. Want de gebaren die ze bij jou maken zullen ze ook thuis bij hun ouders laten zien. Wanneer ouders op hun beurt ook weer gebaren gaan gebruiken profiteren ook zij van de vele voordelen die het communiceren met gebaren in het gezinsleven hen biedt.
Via deze link lees je nog meer over gebaren voor pedagogisch professionals.
Een cursus babygebaren en kindergebaren boeken? Gebruik dan deze link!
Via mijn online Facebook community kun je meepraten over babygebaren en kindergebaren. Hier kun je je vragen stellen, je successen delen, en met elkaar praten over gebaren gebruiken op het werk of in je gezin.
Filmpjes van babygebaren en kindergebaren vind je via mijn YouTube kanaal en via Facebook en Instagram.